UBGT Nedir? 2023 UBGT

UBGT yani Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde çalışanlara ödenmesi gereken ücretin belirtildiği sosyal bir haktır. UBGT yasalarımızda çalışanların sosyal hakları arasında yer almaktadır. Çalışanlara sağlanan bu hak aynı zamanda bir güvence niteliği taşımaktadır. Buradaki haktan kasıt işçinin hafta sonlarında olduğu gibi dinlendirilmesi amacından kaynaklanan bir ak değildir. Özellikle ulusal bayramların ve genel tatil dönemlerinin toplumsal önemi göz önünde bulundurularak, çalışana bu zaman diliminde ailesiyle birlikte vakit geçirme hakkı tanınmaktadır. Bu hak UBGT kavramının içerisinde yer almaktadır.

 Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerikapsamında çalışanların hem sosyal hem de dini görevlerini yerine getirebilmeleri içi onlara zaman tanımak hedeflenmektedir. Böyle zamanlarda çalışanların herhangi bir maddi kayıp yaşamadan ailesiyle birlikte bayram sevincini yaşamaları da UBGT kavramının amaçları arasında yer almaktadır. Dolayısıyla günümüz itibariyle etkili bir sosyal hak olarak karşımıza çıkan UBGT nedir? Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işlerin herhangi bir maddi kayba uğramadan ailesiyle vakit geçirmelerine olanak tanıyan hakka sosyal hakka UBGT denir.

UBGT Ücreti Nedir?

UBGT ücreti yani işçinin Ulusal Bayram ve Genel Tatil ücreti; İş Kanunu’nun 47. Maddesi kapsamında yer alan ücretlerden oluşmaktadır. Burada işçinin Ulusal Bayram ve Genel Tatil ücretinden kasıt, işçinin çalışmadığı ulusal bayram ve genel tatil dönemindeki alacağı ücrettir. UBGT ücretinin ödenmesinin temel nedeni; işçinin ailesiyle birlikte vakit geçirdiği, ulusal bayramın ruhunu yaşayabildiği ya da dini bayramları ifade edebildiği dönemlerde maddi bir kayba uğramamasıdır. 

Anayasamız ve kanunlarımız UGBT konusunda çerçevenin şekillenmesinde etkilidir. Temel bir sosyal hak olarak karşımıza çıkan Ulusal Bayram ve Genel Tatil ücreti; işçinin hafta sonu tatillerde olduğu gibi herhangi bir maddi kayba uğramamasının sağlanmasında kritik bir etkiye sahiptir. Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde işçinin dinlendirilmesi temel amaç değildir. Buradaki en temel amaç; işçinin hem sosyal hem de dini görevlerini yerine getirmesini desteklemektir.

Bilindiği üzere Ulusal Bayram ve Genel Tatil günleri toplumuzun tamamı tarafından üzerine özel anlam yüklenen günlerdir. Dolayısıyla işçiler açısından da bu günler önemli günlerdir. İşçiler de bu günlerin ruhunu sevdikleriyle birlikte hissederek vakit geçirmeyi istemektedir. İşçilerin böyle zamanlarda herhangi bir maddi kayba uğramaması amacıyla yapılan ödemeye de UGBT ücreti denir.

UGBT ücreti, İş kanunu çerçevesinde ödenen, işçilere sosyal hak kapsamında verilen bir haktır.

Burada işçinin İş Kanunu kapsamında çalışıyor olması gerekmektedir. Bir de böyle zamanlarda işçinin iş sözleşmesinin askıda olmaması da ön şarttır. Bütün bu bilgilerden hareketle işçinin ulusal bayramlarda ve genel tatil günlerinde herhangi bir maddi kayba uğramadan aileleriyle vakit geçirmeleri için yapılan ödemeye UGBT ücreti denir.

UBGT Ücreti Nasıl Hesaplanır?

Çalışanların Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde çalışmadıkları takdirde sanki çalışıyormuş gibi ücretlerinin ödenmesi sosyal haklar içerisinde yer almaktadır. Ancak kimi hallerde işçi Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde çalışacak olursa böyle durumlarda işçinin ücreti farklı dinamiklere göre hesaplanmaktadır. Burada işçi hem çalıştığı standart gün gibi bir ödeme alır hem de tatil gününde çalışıyor olmaktan ek bir ödeme almaya da hak kazanmaktadır.

UBGT ücreti hesaplama işleminde pratik bir hesap işlemi yapacak olursak; tatil günlerinde çalışan işçinin standart bir iş gününde kazandığının iki katı ücret aldığını rahatlıkla ifade edebiliriz. Çünkü işçi tatil günlerinde çalıştığı zaman hem çalıştığı standart gün gibi bir ödeme alır hem de tatilden kaynaklanan ödeme yine işçiye yapılır. Dolayısıyla işçi bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığında 2 kat daha fazla ücret almaya hak kazanır.

İşçinin Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde çalışması durumunda 2 kat ücret alması yasal bir haktır. Ancak bazen işverenin bu ödemeyi yapmadığı durumlar da ortaya çıkabilir. Böyle durumlarda işçiye haklı nedenle fesih hakkı tanınmaktadır. Bununla birlikte işçi alacaklı olduğu bakiye ve diğer hakları için de talepte bulunma hakkına sahiptir. İşçi UBTG ücretini 21 gün içerisinde almalıdır.  Bu İş Kanunu kapsamında yer verilen sosyal haktır.

UBGT Hesaplama Nasıl Hesaplanır?

Türkiye’de hem ulusal bayramlarda hem de genel tatil günlerinde işçilerin durumu Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun kapsamında belirlenmiştir. Bu kapsamda özel işyeri sahipleri işyerlerini yanlı 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nda kapatmaları yasal bir zorunluluktur. 4857 Sayılı İş Kanunu çerçevesinde şayet işçi ulusal bayram ya da genel tatil günlerinde çalışacak olursa ona normal çalıştığı gün ücretiyle birlikte bir günün daha ödemesi yapılır. Yani böyle günlerde işçi çift gün ücreti alır. 

İşçinin yasa çerçevesinde yer alan ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışacak olur ve bu durumun tespiti yapılırsa; işçinin çalışma süresi baz alınarak UBGT ücreti hesaplanmaktadır. Burada uygulanan hesap kriteri aylık ücret miktarının 30’a bölünmesine dayanmaktadır. Aylık ücret 30’a bölündükten sonra 1 günlük çalışma karşılığına denk gelen ödeme işçiye fazladan yapılır. Burada işçi 1 saat çalışmış olsa dahi işçinin alacağı ücret bir günlük olarak hesaplanmaktadır.

İşçinin Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde çalışıyor olmasının tespit edilmesi gerekmektedir. Burada ispatla yükümlü olan taraf işçidir. Ancak bu durumun devamında işverenin de UBGT ödemesini yaptığına dair ispat etme yükü bulunmaktadır. Şayet işçi ile işveren arasında UBGT ödemesine dair bir uyuşmazlık durumu oluşursa böyle durumlarda İş Mahkemeleri bu gibi durumlarda yetkili mahkemeler olarak karşımıza çıkmaktadır.

UBGT Toplam Kaç Gün?

Günümüz itibariyle 1 yıllık dönem içerisinde UBGT toplam gün sayısı 15,5 gün olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu günler ulusal bayram ve genel tatil günler olarak tanımlanmaktadır. İşçinin Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkün olmaktadır:

• Cumhuriyet Bayramı
• Yılbaşı
• 23 Nisan
• 1 Mayıs
• 19 Mayıs
• 15 Temmuz
• 30 Ağustos
• Kurban Bayramı
• Ramazan Bayramı 

Ulusal bayramlarımız arasında yer alan Cumhuriyet Bayramı 28 Ekim günü saat 13 itibariyle başlayarak; 29 Ekim gününü kapsayacak bir şekilde devam etmektedir. Yılbaşı günü yılın ilk gününü kapsamaktadır.  23 Nisan ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı da 1 günlük tatil sürecini içine almaktadır.

1 Mayıs İşçi Bayramı da 1 günü kapsamaktadır. 19 Mayıs Atatürk’ü Anma ve Gençli ve Spor Bayramı da bir günlük süreyi kapsamaktadır. 15 Temmuz günü de 1 günlük bir tatil sürecine dahil olan günler arasında yer almaktadır. 30 Ağustos Zafer Bayramı da bir günlük zaman dilimini kapsamaktadır.

Dini bayramlarımız arasında yer alan Ramazan Bayramı afere günü saat 13 itibariyle başlayarak sonraki 3 günlük süreyi içine almaktadır. Yani Ramazan Bayramı 3,5 günü kapsamaktadır. Kurban Bayramı’ndaki bu süre ise 4,5 gündür.