Gaiplik kararı ve davası, bir kişinin kayıp olduğu veya ölümünün bilinmediği durumlarda, kişinin varlığının yasal olarak tanınmaması için yapılan bir hukuki işlemdir. Gaiplik kararı almak için, kişinin kayıp olduğu veya ölümünün bilinmediği durumların gerekli kanıtları sunulması ve yargı sürecinde incelenmesi gerekir.
Türkiye’de, Gaiplik Kararı için kayıp kişinin yakınları tarafından Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak Gaiplik Davası açılır. Gaiplik Davası açmak için, kayıp kişinin yakınları tarafından kayıp kişinin ne zaman ve nasıl kayıp olduğu, kayıp kişinin son iletişim bilgileri, kayıp kişinin sağlık durumu, kayıp kişinin ölümünün gerçekleştiğine dair kanıtlar, kayıp kişinin ölümünün gerçekleştiği tarih ve yer gibi bilgilerin yargıya sunulması gerekir.
Gaiplik Kararı Nedir?
Gaiplik kararı, bir kişinin kayıp olduğu veya ölümünün bilinmediği durumlarda, kişinin varlığının yasal olarak tanınmaması için verilen bir hukuki karardır. Türkiye’de, gaiplik kararı almak için kayıp kişinin yakınları tarafından gaiplik davası açılması gerekir.
Gaiplik davası açıldıktan sonra, mahkeme tarafından kayıp kişinin ne zaman ve nasıl kayıp olduğu, kayıp kişinin son iletişim bilgileri, kayıp kişinin sağlık durumu, kayıp kişinin ölümünün gerçekleştiğine dair kanıtlar, kayıp kişinin ölümünün gerçekleştiği tarih ve yer gibi bilgiler incelenir. Eğer mahkeme kayıp kişinin ölmüş olduğuna karar verirse, gaiplik kararı verir ve kişinin malvarlığı, borçları vb. işlemler için yürütülür.
Gaiplik kararı alındıktan sonra, kişi yasal olarak ölü sayılır ve kayıp kişinin malvarlığı, borçları vb. işlemler yürütülür. Ayrıca, kayıp kişinin ölümü sonrası kayıpla ilgili tüm işlemler bu karar ile yürütülür.
Gaiplik Kararına kim karar verir?
Gaiplik kararına Türk Hukuk sisteminde karar veren mahkeme Sulh Hukuk Mahkemeleridir. Gaiplik kararının çıkartılmak istendiği kişinin yakınları bu mahkemeye gerekli kanıtlar ile beraber başvurarak kararın çıkmasını sağlayabilir. Gaiplik kararının çıkması için bazı şartlar vardır. Bu şartlar: kişinin ölüm tehlikesi için son haber alınışından itibaren 1 yıl, ölüm tehlikesi olmaksızın kayboluşundan itibaren 5 yıldır.
Gaipliği kimler isteyebilir?
TMK m. 32’de düzenlenen bu konu kanunda “..hakları bu ölüme bağlı olanların başvuru..” şeklinde ibare geçmektedir. Bu ibareden anlaşıldığı üzere gaiplik kararı çıkartılmak istenen kişinin mirasından hak kazanacak kişiler gaiplik davası açabilir. Bunlara ek olarak herhangi bir mirasçısı bulunmayan 100 yaşından büyük, 10 yıl süreyle mahkeme tarafından idare edilmiş olan kişiler hakkında hazine de gaiplik talebinde bulunabilir.
İlginizi Çekebilir: Uzlaşma Kapsamında Suçlar Nelerdir?
Gaiplik Davası Açmak İçin Ne Kadar Süre Beklenmelidir?
Türkiye’de, gaiplik davası açmak için beklenmesi gereken süre, kayıp kişinin ne zaman ve nasıl kayıp olduğuna ve ayrıca kayıp kişinin ne kadar süre kayıp kaldığına bağlıdır. Örneğin, kayıp kişi ölüm tehlikesi içerisinde kayıp olduysa bu süre 1 yıl olarak belirlenmiştir. Yani ölüm tehlikesi içerisinde kaybolan kişinin mirasçıları kaybolma tarihinden 1 yıl bekledikten sonra gaiplik kararı için mahkemeye başvurabilir.
Kişi ölüm tehlikesi içerisinde kaybolmadıysa bu süre 5 yıl olarak belirlenmiştir. Ölüm tehlikesi içerisinde kaybolmayan kişinin mirasçıları 5 yıl geçtikten sonra gaiplik kararına başvurabilir. Ayrıca, gaiplik davası açmak için beklenmesi gereken süre, kayıp kişinin ölümünün gerçekleştiğine dair kanıtların ne kadar hızlı toplanabildiğine ve yargı sürecinin ne kadar hızlı ilerleyebildiğine de bağlıdır.
Gaiplik kararı ile evlilik sona erer mi?
Türkiye’de, karar alındıktan sonra, kişi yasal olarak ölü sayılır. Ancak gaiplik davası tek başına evliliği sona erdirmez. Hakkında gaiplik çıkartılan kişi evliyse eşinin evliliğin sona erdirilebilmesi için ayrıca bir dava açması gerekir. Eğer karara başvuran kişi kayıp kişinin eşi konumundaysa, aynı davaya dahil olacak bir şekilde evliliğin sona erdirilmesi için talepte bulunabilir.
Gaip kişinin mirası kime kalır?
Gaiplik olma ile kişilik hakları sona eren kişi kelimenin tam anlamıyla ölü sayılmasa da, bu karar ölüm karinesi yaratmaktadır. Türkiye’de, bu karar alındıktan sonra, kayıp kişinin mirası, TMK‘ya göre mirasçılar arasında paylaştırılır. Bu, kayıp kişinin eşi, çocukları, anne, baba, kardeşler gibi yakınlarına kalır.
Eğer kayıp kişi evliyse, eşi mirasın en büyük payını alır. Eşi olmayan kayıp kişi için çocukları, anne, baba, kardeşleri mirası paylaşır. Eğer kayıp kişi çocuksa, sadece anne ve baba mirası alır.
Eğer kayıp kişi miras bırakmadıysa veya mirası yetersizse, mirasçılar arasında paylaştırılması gereken varlıklar yoksa, mirasın kalan kısmı devlete aittir.
Gaip olan kişi mirasçı olabilir mi?
TMK’ya göre bu konudaki düzenleme gaipliği çıkartılmış bir şahsa miras bırakılması durumunda bu kişi mirası bırakan kişi ölmeden ölmüş gibi miras bölünür şeklindedir. Gaiplik kararına sahip olan bir şahsa miras kaldığı zaman kişinin mirasçıları herhangi bir gaiplik kararı çıkartmaksızın mirastaki paylarını teslim alabilirler.
Gaiplik kararı nereden alınır?
Şahısın son yerleşim yerinde bulunan bir Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından verilir. Eğer şahıs Türkiye’de hiçbir yerleşim yerinde bulunmamış ise nüfusunun kayıtlı olduğu yer baz alınır.
Gaiplik Davasında Usule İlişkin Hususlar
Usul hukuku açısından oldukça özel bir dava türüdür. Usul hukuk açısından önemli olan bazı hususlar şunlardır:
- Gaipliğin ilanı: Gaiplik davası başlamadan önce, kişinin gaiplik durumunda olduğunu ilan etmek gerekir. Bu ilan, genellikle yerel gazetede yapılır.
- Dava açma süresi: Gaiplik davası açmak için belli bir süre vardır. Bu süre, kişinin kayıplığından itibaren sayılmaya başlanır ölüm tehlikesi halinde 1 yıl, ölüm tehlikesi bulunmayan halde 5 yıldır.
- Davacının niteliği: Gaiplik davasını açabilecek kişi, davacı olarak adlandırılır. Bu kişi, gaipliğin ilan edildiği kişinin mirasçılarından biri olmak zorundadır.
- Deliller: Gaiplik davasında, gaipliğin gerçekleştiğini kanıtlamak için deliller sunulması gerekir. Bu deliller arasında, kişinin kaybolduğu zaman ve yer ile ilgili bilgiler, araştırma sonuçları, tanık ifadeleri gibi belgeler yer alabilir.
- Karar: Gaiplik davası sonunda, mahkeme gaipliğin gerçekleştiğini kabul ederse, gaiplik kararı verir. Bu karar, yasal işlemlerin yürütülmesi için gerekli olan bir belgedir.
Gaiplik Kararının Sonuçları
Türk Medeni Kanunu (TMK) açısından, gaipliğin sonuçlarıyla birlikte varlığı ölüme bağlı olan hakları sonlandırır. Hususi şöyle sıralanabilir:
Miras tahsisi: Karar alındıktan sonra, gaipliğin gerçekleştiği kabul edilir ve bu kişinin mal varlığının yönetimi ve tahsisi için gerekli işlemler yapılır.
Tapu işlemleri: Gaiplik davası kararı alındığında, gaipliğin gerçekleştiği kabul edilir ve bu kişinin mal varlığının tapu işlemleri yapılır.
Borçların ödenmesi: Gaiplik davası kararı alındığında, gaipliğin gerçekleştiği kabul edilir ve bu kişinin borçları ödenir.
İşletmelerin yönetimi: Gaiplik davası kararı alındığında, gaipliğin gerçekleştiği kabul edilir ve bu kişinin işletmelerinin yönetimi devam ettirilir.
Hukuki işlemler: Gaiplik davası kararı alındıktan sonra, gaipliğin gerçekleştiği kabul edilir ve bu kişinin adına yapılacak hukuki işlemler yürütülür.
Gaiplik hükmüyle kişilik son bulur mu?
Gaiplik hükmü, bir kişinin gaiplik durumunda olduğunu kabul eden bir hukuk kararıdır. Bu karar, kişinin ölümünün kabul edilmediği anlamına gelir. Gaiplik hükmüyle beraber kişilik hakları son bulur. Ancak kişi geri döndüğünde veya öldüğünün ispat edildiğinde, gaiplik kararı iptal edilir ve işlemler kişinin ölümüne göre yapılır.
Gaiplik kararı nasıl kaldırılır?
Gaiplik kararının kaldırılması için, kişinin geri döndüğünün veya öldüğünün ispat edilmesi gerekir. Bu ispat için geri dönen şahıs mahkemeye başvurarak gerekli işlemleri yaptırırsa mahkeme tarafından karar kaldırılır.
Gaiplik kararı ne zaman hüküm doğurur?
Kanunda gaiplik kararının hüküm doğurması için 2 farklı süre belirlenmiştir. Kişini kayıp olma durumundaki haline göre bu süre 1 veya 5 yıl olarak belirlenirken, hükümlerini kayıp olduğu andan itibaren doğurur.
- Miras Paylaşımı Nedir? Geylani Hukuk Bürosu Aile Hukuku Rehberiniz - Ağustos 14, 2024
- Kardeşler Arası Miras Paylaşımı: Adil Çözümler – Geylani Hukuk Bürosu - Ağustos 5, 2024
- Özel Sektörde Çalışan Engellilerin Hakları 2024 Rehberi: Geylani Hukuk ve Arabuluculuk - Temmuz 21, 2024